Η κύστη στην ωοθήκη μίας γυναίκας, αποτελεί το πιο συχνό εύρημα κατά τη γυναικολογική εξέταση.
Η κύστη στην ωοθήκη μίας γυναίκας, αποτελεί το πιο συχνό εύρημα κατά τη γυναικολογική εξέταση.
Συνήθως ανακαλύπτεται τυχαία με την υπερηχοτομογραφική εξέταση κατά τον συνήθη ετήσιο γυναικολογικό έλεγχο, καθόσον πολλές φορές δεν υπάρχουν συμπτώματα! Αρκετά συχνά κύστεις ανευρίσκονται σε νεαρά κορίτσια και έφηβες.
Ποια είναι τα είδη των κύστεων της ωοθήκης;
Μπορούν να δημιουργηθούν διαφόρων ειδών κύστεις στις ωοθήκες, οι οποίες είναι συνήθως σχηματισμοί γεμάτοι με υγρό . Το μέγεθος τους ποικίλλει από πολύ λίγα χιλιοστά μέχρι μερικά εκατοστά. Οι πιο συνηθισμένες καλοήθεις κύστεις ωοθηκών στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είναι οι κύστεις ωοθυλακίου και οι κύστεις ωχρού σωματίου, ενώ στις νεαρότερες ηλικίες είναι οι ορώδεις, βλεννώδεις, κύστεις τα ενδομητριώματα και οι δερμοειδείς κύστεις.
Σπανίως αναπτύσσονται κακοήθεις κύστεις στις ωοθήκες, ή κύστεις οριακής κακοήθειας. Και στις δύο τελευταίες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η σωστή χειρουργική αφαίρεση με στόχο να σωθεί η ζωή της γυναίκας.
Κύστεις Ωοθηλακίου
Οι κύστεις ωοθηλακίου είναι πολύ συχνές και συνήθως τις ανακαλύπτουμε τυχαία κατά τον υπερηχογραφικό και κλινικό έλεγχο. Το μέγεθος τους μπορεί να φτάνει έως και τα 4-5 εκ., σπανίως είναι μεγαλύτερες. Οφείλονται στη μη απορρόφηση του ωοθυλακικού υγρού σε ένα ωοθυλάκιο που δεν εξελίχθηκε φυσιολογικά. Είναι πιθανό να συνοδεύεται από διαταραχές του κύκλου (αραιομηνόρροια, συχνομηνόρροια κ.α. ) και ενοχλήσεις τοπικά (πόνος, πίεση). Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι προτιμότερο να αναμείνουμε για 2-3 κύκλους περιόδου, διότι συνήθως υποχωρούν από μόνες τους. Εναλλακτικά μπορεί να χορηγήσουμε αντισυλληπτικά δισκία εφόσον έχουμε αποκλείσει την πιθανότητα εγκυμοσύνης.
Κύστεις Ωχρού Σωματίου
Οι κύστεις ωχρού σωματίου οφείλονται συνήθως σε ένα επίμονο ωχρό σωμάτιο που δεν απορροφήθηκε μετά την ωορρηξία (το ωχρό σωμάτιο είναι αυτό που απομένει στη θέση ενός ωοθηλακίου μετά την ωορρηξία, και η ύπαρξή του είναι φυσιολογικό φαινόμενο). Μπορεί όμως να οφείλονται και σε ένα θυλάκιο που δεν υπέστη ρήξη (που δεν έκανε ωορρηξία, και ωχρινοποιήθηκε πάνω στην ωοθήκη). Η ύπαρξη τους συνοδεύεται από παράταση του κύκλου (καθυστέρηση στην περίοδο).
Ενδομητριωσικές Κύστεις
Μπορούν να δημιουργηθούν όταν αναπτύσσεται ενδομητρίωση στις ωοθήκες. Οι κύστεις αυτές είναι γνωστές και ως σοκολατοειδείς κύστεις λόγω της εμφάνισης τους. Αποτελούνται από κύτταρα ενδομητρίου, τα οποία από λάθος έχουν μεταναστεύσει και εμφυτευθεί στην ωοθήκη, και κατά τη διάρκεια κάθε περιόδου αιμορραγούν και αυτά, προκαλώντας έτσι τις κύστεις. Κάποιες φορές μπορεί να υποστούν ρήξη και τότε προκαλούν έντονο πυελικό πόνο. Πολλές φορές μπορεί να προκαλέσουν συμφύσεις και υπογονιμότητα. Οι κύστεις αυτές δεν απορροφούνται μόνες τους και χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση τους (ρομποτική, ή λαπαροσκοπική).
Δερμοειδείς Κύστεις
Σε αυτή την κατηγορία κύστεων των ωοθηκών, ανήκουν οι δερμοειδείς κύστεις, ή αλλιώς ώριμα τερατώματα. Εμφανίζονται περίπου από τα 10 έως τα 30 έτη και αποτελούν συνήθως τυχαίο εύρημα. Προέρχονται από εμβρυικά κύτταρα που έχουν εγκλωβισθεί στην ωοθήκη, και γι' αυτό ανευρίσκονται μέσα στις κύστεις αυτές τρίχες, νύχια, δόντια ,λίπος, οστίτης ιστός κ.α. Συνήθως δεν έχουν την παραμικρή συμπτωματολογία όμως μπορεί να εμφανιστούν και με ήπιο, ή έντονο κοιλιακό άλγος όταν προκληθεί συστροφή τους (τότε χρειάζεται επειγόντως χειρουργική επέμβαση για να μην νεκρωθεί η ωοθήκη). Είναι πολύ συχνός όγκος (5-25% όλων των ωοθηκικών νεοπλασμάτων) και συχνά εμφανίζονται και στις δύο ωοθήκες (20%). Μπορεί να ποικίλλουν σε μέγεθος από 0,5-40 εκατοστά. Πρέπει πάντα να αφαιρούνται για τον αποκλεισμό ύπαρξης κάποιας κακοήθειας, με λαπαροσκοπική, ή ρομποτική χειρουργική προσέγγιση, με στόχο τη διατήρηση του μεγαλύτερου μέρους της ωοθήκης της γυναίκας , ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα υπογονιμότητας στο μέλλον.
Ποια συμπτώματα προκαλεί μία κύστη ωοθήκης ;
Κάποιες φορές, συμπτώματα που γίνονται αιτία να επισκεφθούν οι γυναίκες τον ιατρό τους, είναι :
- πόνος ή πίεση, βάρος χαμηλά
- ανωμαλίες του κύκλου
- πόνος κατά την επαφή
- συχνοουρία από την πίεση που ασκεί στην ουροδόχο κύστη,
Πώς γίνεται η διάγνωση των κύστεων ωοθηκών;
Η διάγνωση των κύστεων ωοθηκών γίνεται αρχικά με γυναικολογική εξέταση, υπερηχογράφημα μήτρας-ωοθηκών, και στη συνέχεια αν κρίνεται σκόπιμο πρέπει να γίνει doppler για τον έλεγχο της αγγείωσης της κύστης, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, και αιματολογικός έλεγχος για καρκινικούς δείκτες οι οποίοι αρκετές φορές ανευρίσκονται σε υψηλά επίπεδα.
Ποια είναι η θεραπεία των κύστεων της ωοθήκης;
Ο γυναικολόγος μετά από μια εκτενή εξέταση με κολπικό υπερηχογράφημα και χρήση Doppler θα αξιολογήσει το είδος της κύστης στην ωοθήκη και θα κρίνει πια είναι η σωστή θεραπεία:
Α) ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ για τις ΚΥΣΤΕΙΣ ΩΟΘΗΚΩΝ:
Στις λειτουργικές κύστεις και στις κύστεις ωχρού σωματίου ακολουθείται συνήθως συντηρητική θεραπεία. Οι κύστεις αυτές, συνήθως υποχωρούν μόνες τους χωρίς καμιά θεραπευτική αγωγή μετά από ένα έως δύο κύκλους περιόδου, και επαναλαμβάνεται το υπερηχογράφημα μετά από λίγους μήνες για να εξακριβωθεί ότι δεν υπάρχει πλέον η κύστη. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η λήψη αντισυλληπτικών δισκίων για λίγους μήνες μέχρι να εξαφανιστεί η κύστη.
Β)ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ των ΚΥΣΤΕΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ με ΑΠΛΗ ή με ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ:
Σε όλες τις περιπτώσεις κύστεων ωοθήκης που δεν υποχωρούν με συντηρητική αγωγή, η ρομποτική χειρουργική παρέχει τη δυνατότητα ενός άρτιου και ασφαλούς χειρουργείου, με σκοπό την ελάχιστη χειρουργική παρέμβαση και τη διατήρηση της λειτουργίας της ωοθήκης για τη γονιμότητα της γυναίκας. Παρεμβαίνοντας στην ωοθήκη ρομποτικά προκαλείται ο μικρότερος δυνατός τραυματισμός σε αυτήν και κατά συνέπεια στα ωοθηλάκια που εμπεριέχει διότι με τη ρομποτική χειρουργική παρέχεται τρισδιάστατη οπτική εικόνα, η οποία δίδει την αίσθηση ότι τα μάτια και τα χέρια του χειρουργού βρίσκονται μέσα στο σώμα της γυναίκας, ενώ τα ρομποτικά εργαλεία έχουν αρθρώσεις όπως ακριβώς και το χέρι, με αποτέλεσμα να παρέχεται απόλυτη ευελιξία και ακρίβεια των κινήσεων του χειρουργού σε επίπεδο χιλιοστού, άρα δεν καταστρέφεται υγιής ωοθηκικός ιστός ενώ αφαιρείται μόνο το κυστικό μόρφωμα. Επιπροσθέτως, ένα ρομποτικό γυναικολογικό χειρουργείο προκαλεί ελάχιστη παρέμβαση στο σώμα και παρουσιάζει άριστο αισθητικό αποτέλεσμα χάρη στις πολύ μικρές οπές στην κοιλιά, που συρράπτονται με τεχνική της πλαστικής χειρουργικής. Αδιαμφισβήτητα η απουσία της μεγάλης τομής παρέχει μεγάλη ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου, ενώ είναι παρατηρείται ελαχιστοποίηση των μετεγχειρητικών επιπλοκών που σχετίζονται με το τραύμα (μόλυνση, κήλη, χρόνιο άλγος), και των μετεγχειρητικών συμφύσεων και των συνεπειών τους.
Έτσι η ασθενής αναρρώνει ταχύτερα και άρα της δίδεται η δυνατότητα ταχείας επανόδου στην καθημερινότητα αλλά και στην εργασία της.
Tελικά ποιος χειρουργεί την ωοθήκη;
Χειρουργεί πάντα ο γυναικολόγος. Απλά οι κινήσεις του γίνονται πιο ακριβείς και πιο λεπτές με τη βοήθεια του ρομποτικού συστήματος με αποτέλεσμα να διατηρείται όλος ο υγιής ωοθηκικός ιστός, να μην καταστρέφεται ωοθήκη και να λειτουργεί παράγοντας ορμόνες και ωάρια καλύτερα από πριν. Το ρομποτικό σύστημα δεν έχει την παραμικρή αυτονομία, ούτε λειτουργεί σαν αυτόματος πιλότος, είναι απλά ένα ισχυρό εργαλείο στα χέρια του χειρουργού-γυναικολόγου και χρησιμοποιείται για ένα άριστο, μοναδικό, χειρουργικό αποτέλεσμα στη γυναίκα ασθενή.
Η υψηλή τεχνολογία είναι στη διάθεσή μας και όχι μόνο δεν μπορεί να αντικατασταθεί, αλλά αποτελεί το άμεσο μέλλον σε όλες τις γυναικολογικές χειρουργικές επεμβάσεις ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε σε κάθε γυναίκα ένα ασφαλές χειρουργείο.