Η αλόγιστη έκθεση και η σωματική καταπόνηση στην ζέστη μπορεί να επιβαρύνουν την καρδιά.
Το καλοκαίρι είναι η εποχή της αυξημένης φυσικής δραστηριότητας, αφού μικροί και μεγάλοι περνούν όσο περισσότερο χρόνο μπορούν σε υπαίθριους χώρους στην πόλη ή στην εξοχή. Η αλόγιστη έκθεση και η σωματική καταπόνηση στην ζέστη, όμως, μπορεί να επιβαρύνουν την καρδιά.
Όπως εξηγεί ο επίκουρος καθηγητής Καρδιολογίας Κωνσταντίνος Τσιούφης, υπεύθυνος της Μονάδας Υπέρτασης της Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών, για να αντεπεξέλθει ο οργανισμός στη ζέστη επιστρατεύει τον φυσικό μηχανισμό που διαθέτει για να ρυθμίζει την θερμοκρασία του: την εφίδρωση.
«Ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να διατηρεί σταθερή την θερμοκρασία του παράγοντας θερμότητα μέσω των καύσεων των τροφών και των συσπάσεων των μυών και αποβάλλοντας θερμότητα μέσω της αναπνοής και της εξάτμισης του ιδρώτα», λέει.
«Με άλλα λόγια, ιδρώνουμε για να δροσιστούμε και να μην ανέβει πολύ η θερμοκρασία του σώματός μας. Μάλιστα, σε υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να παραχθεί μέχρι και ένα λίτρο ιδρώτα την ώρα».
Για να μπορέσει, όμως, ο ιδρώτας να αποβληθεί ανεμπόδιστα και να διατηρηθεί η σωματική θερμοκρασία σε φυσιολογικά επίπεδα, η καρδιά πρέπει να κτυπήσει πιο γρήγορα, ώστε να ωθηθεί περισσότερο αίμα προς τους μυς και το δέρμα.
Στους υγιείς ανθρώπους όλ’ αυτά συνήθως είναι εύκολα και ανώδυνα, αλλά στουςκαρδιοπαθείς οι μηχανισμοί της θερμορύθμισης συχνά υπολειτουργούν - και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο σε μέρες καύσωνα συνιστάται να είναι πάρα πολύ προσεκτικοί όσοι πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια, βαριά στεφανιαία νόσο ή υπέρταση.
Τι να κάνετε
Για να διαφυλαχθεί η υγεία της καρδιάς θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα ούτως ώστε η θερμότητα που παράγει ο οργανισμός να είναι μικρή (για να μην υπερθερμαίνεται) και η θερμότητα που αποβάλλει μεγάλη (για να δροσίζεται), επισημαίνει ο κ. Τσιούφης.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως θα αποφεύγουμε τα βαριά, πλούσια σε λίπη γεύματα και τα οινοπνευματώδη ποτά και, αντιθέτως, θα κάνουμε μικρά, συχνά και ελαφρά γεύματα και θα πίνουμε άφθονο δροσερό νερό ή φυσικούς χυμούς.
Η πρόσληψη υγρών, πάντως, πρέπει να γίνεται με φειδώ από τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, οι οποίοι δεν πρέπει να τα υπερκαταναλώνουν διότι υπάρχει κίνδυνος συσσώρευσής τους στους πνεύμονες - και αν συμβεί αυτό κινδυνεύουν να εκδηλώσουν δύσπνοια και πνευμονικό οίδημα.
Προσεκτικοί πρέπει να είμαστε και με το ντύσιμό μας: συνιστώνται ελαφρά, ανοικτόχρωμα βαμβακερά ρούχα και, εκτός σπιτιού, γυαλιά ηλίου και καπέλο. Πρέπει επίσης να βαδίζουμε στην σκιερή πλευρά του πεζοδρομίου.
Απαραίτητο είναι ακόμα να αποφεύγεται η σωματική καταπόνηση στην έντονη ζέστη. Η συμβουλή αυτή παρερμηνεύεται από πολλούς ανθρώπους, που πιστεύουν πως σημαίνει απλώς ότι δεν πρέπει να εργάζονται στον ήλιο ή σε υπαίθριους χώρους και όχι να αποφεύγουν τις βόλτες.
Αυτό είναι λάθος, κατά τον κ. Τσιούφη, διότι ακόμα και το περπάτημα μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα όταν έχει πολλή ζέστη, διότι αποτελεί αεροβική άσκηση, συνεπώς έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις από την καρδιά.
Όσοι πάσχουν από καρδιαγγειακά προβλήματα, το πρώτο που πρέπει να κάνουν είναι να συμβουλευθούν τον γιατρό τους για να ρωτήσουν εάν και κατά πόσον πρέπει να τροποποιηθεί η φαρμακευτική αγωγή τους λόγω θέρους, αλλά και τι πρέπει να κάνουν ή να αποφεύγουν σε περίπτωση ακραίων θερμοκρασιών.
Ειδικά οι υπερτασικοί θα πρέπει σε συνεργασία με τον γιατρό τους να εξετάσουν το ενδεχόμενο μείωσης της δοσολογίας ή του αριθμού των αντιυπερτασικών φαρμάκων που λαμβάνουν, ιδίως των διουρητικών ή των ανταγωνιστών ασβεστίου, κατά τον κ. Τσιούφη. Και αυτό, διότι η αρτηριακή πίεση - η οποία ούτως ή άλλως παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις μέσα στο ίδιο 24ωρο ή κατά την διάρκεια της εβδομάδας - μειώνεται το καλοκαίρι σε πολλά άτομα σαν αποτέλεσμα της μεγάλης αγγειοδιαστολής και της εφίδρωσης.
Στους ασθενείς που θα πάνε διακοπές, συνιστάται ακόμα να πάρουν μαζί επαρκείς ποσότητες των φαρμάκων τους - και «επαρκείς» σημαίνει όσα υπολογίζουν ότι θα τους χρειασθούν στο διάστημα της απουσίας τους αλλά και λίγα παραπάνω, ώστε αν τυχόν λ.χ. τους πέσει ένα χάπι, να μπορούν να το αντικαταστήσουν.
Οι αγύμναστοι
Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι οι αγύμναστοι 40άρηδες και 50άρηδες, οι οποίοι έπειτα από έναν χειμώνα καθιστικής ζωής, σπεύδουν να ασχοληθούν με θαλάσσια σπορ.
Δύο από τα πιο επίπονα για την καρδιά καλοκαιρινά αθλήματα είναι το θαλάσσιο σκι και η ιστιοσανίδα (γουίντ σέρφινγκ), που αυξάνουν πολύ την αρτηριακή πίεση διότι το σώμα μένει ουσιαστικά ακίνητο, με τους μυς σφιγμένους, ενόσω ο ασκούμενος προσπαθεί να διατηρήσει την ισορροπία του στο νερό.
Καλό είναι όσοι έχουν ηλικία άνω των 45 ετών να βελτιώσουν σταδιακά τη φυσική τους κατάσταση και μετά να ανέβουν στα πέδιλα του σκι ή στην σανίδα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θα κολυμπούν συστηματικά και έντονα για λίγες ημέρες και όταν έλθει η ώρα των θαλασσίων σπορ θα ασχοληθούν με αυτά με προοδευτικό τρόπο, αντί να «τα δώσουν όλα» από την πρώτη φορά.
Λιγότερα καρδιαγγειακά
Τα καλά νέα είναι πως το καλοκαίρι, που είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις διακοπές και τη ξενοιασιά από τα επαγγελματικά και οικογενειακά προβλήματα (στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό, δεδομένης της οικονομικής κρίσης), παρατηρείται μείωση στα δυσάρεστα καρδιαγγειακά συμβάντα όπως το έμφραγμα.
Ο κ. Τσιούφης εκτιμά ότι αυτό οφείλεται αφ’ ενός στο ότι η αίσθηση των διακοπών οδηγεί σε ένα αίσθημα ευεξίας και καλής διάθεσης που δρα προστατευτικά, αφ’ ετέρου στο ότι η αυξημένη θερμοκρασία του περιβάλλοντος μειώνει την αρτηριακή πίεση και τον ικανότητα των αιμοπεταλίων να συναθροίζονται για να σχηματίσουν θρόμβους. Έτσι, «παρατηρείται μία εποχικότητα στην εκδήλωση των καρδιαγγειακών παθήσεων, με κορύφωσή τους τον χειμώνα και αντίστοιχη ύφεση τους καλοκαιρινούς μήνες», επισημαίνει.
Αριθμοί
5 εκατομμύρια ιδρωτοποιοί αδένες υπάρχουν στο δέρμα μας
1 λίτρο ιδρώτα την ώρα μπορεί να παράγεται όταν έχει καύσωνα
1,5 λίτρο υγρών ή περισσότερο πρέπει να καταναλώνονται ημερησίως όταν έχει πολλή ζέστη ή/και κάποιος ιδρώνει πολύ
Tip
Μην περιμένετε να διψάσετε για να πιείτε νερό. Να πίνετε μικρές ποσότητες σε τακτά χρονικά διαστήματα
Αυτό το ξέρατε;
Ο συνδυασμός της ζέστης με την αυξημένη υγρασία είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικός για την καρδιά, διότι η υγρασία εμποδίζει την εξάτμιση του ιδρώτα και έτσι το «δρόσισμα» του οργανισμού
ΤΑ ΝΕΑ Ειδική έκδοση ΥΓΕΙΑ