Φέτος το κεντρικό μήνυμα «Ακολουθήστε το δρόμο που οδηγεί σε μια υγιή καρδιά» στοχεύει κυρίως στις γυναίκες και τα παιδιά, ώστε να καταρριφθεί ο μύθος ότι τα καρδιαγγειακά νοσήματα αφορούν μόνο τους άνδρες και τους ηλικιωμένους.
Την μείωση των θανάτων από καρδιαγγειακές παθήσεις κατά 25%, έως το 2025, θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς, που φέτος εορτάζεται την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2013. Μάλιστα, φέτος το κεντρικό μήνυμα «Ακολουθήστε το δρόμο που οδηγεί σε μια υγιή καρδιά» στοχεύει κυρίως στις γυναίκες και τα παιδιά, ώστε να καταρριφθεί ο μύθος ότι τα καρδιαγγειακά νοσήματα αφορούν μόνο τους άνδρες και τους ηλικιωμένους.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, 17,3 εκατομμύρια θάνατοι παγκοσμίως ετησίως οφείλονται σε καρδιαγγειακές παθήσεις, κι ενώ μέχρι πρόσφατα ο καρδιαγγειακός κίνδυνος εθεωρείτο ότι επηρεάζει κυρίως τον ανδρικό πληθυσμό, η Παγκόσμια Καρδιολογική Ομοσπονδία διαπιστώνει ότι κάθε χρόνο 8,6 εκατομμύρια γυναίκες πεθαίνουν παγκοσμίως από καρδιαγγειακό νόσημα και εγκεφαλικό επεισόδιο.
«Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες και, κατά συνέπεια, είναι επιτακτική η συστηματική εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν σε αυτά», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρίας (ΕΚΕ), Ιωάννης Καλλικάζαρος.
Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί μέσω παρεμβάσεων, κυρίως σε πρωτογενές επίπεδο πρόληψης, με βασικούς άξονες τη μείωση του καπνίσματος, την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, της υπέρτασης και του σακχαρώδη διαβήτη.
Σε παγκόσμιο επίπεδο η παχυσαρκία έχει διπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1980 και υπολογίζεται ότι σήμερα 1,4 δισεκατομμύρια άτομα είναι υπέρβαρα με τα 500 εκατομμύρια να έχουν κλινική παχυσαρκία (δείκτης μάζας σώματος >30 kg/m2). Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι το 35% των νέων ατόμων ηλικίας 20 ετών είναι υπέρβαρα και 11% παχύσαρκα, ενώ 40 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών είναι υπέρβαρα. Είναι λοιπόν αναγκαίο να λάβουν χώρα παρεμβάσεις ελάττωσης της πανδημίας του αυξημένου σωματικού βάρους μέσω αύξησης της φυσικής δραστηριότητας.
Είναι γεγονός ότι 1 στους 2 καπνιστές θα πεθάνει από νόσο σχετιζόμενη με τοκάπνισμα. Επιπλέον είναι πολύ σημαντική η αρνητική επίδραση του παθητικού καπνίσματος, καθώς αναλύσεις έχουν δείξει ότι προκαλεί το θάνατο σε 600.000 άτομα ετησίως σε παγκόσμια κλίμακα. Αποτελεί λοιπόν κύριο στόχο των καρδιολογικών εταιριών σε όλες τις χώρες η απαγόρευση του καπνίσματος, η εκπαίδευση των νέων ατόμων για τις αρνητικές επιδράσεις του, καθώς και η ανάπτυξη προγραμμάτων διακοπής του.
Η αρτηριακή υπέρταση βάσει διεθνών μελετών είναι υπεύθυνη για το 13,5% τη συνολικής θνησιμότητας, το 44% των εγκεφαλικών επεισοδίων και το 47% των περιστατικών ισχαιμικής καρδιακής νόσου. Σήμερα το 30% των ενηλίκων άνω των 25 ετών πάσχουν από αρτηριακή υπέρταση και είναι ελάχιστη η μείωση των επιπέδων της αρτηριακής πίεσης σε παγκόσμιο επίπεδο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα τελευταία 30 χρόνια στις ανεπτυγμένες χώρες. Βασικό ρόλο παίζουν οι υγιεινοδιαιτητικές παρεμβάσεις με ελάττωση της κατανάλωσης άλατος περί τα 5-6 γραμμάρια την ημέρα, του αλκοόλ στα 20-30 γραμμάρια ημερησίως και φυσικά την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και τη διατήρηση του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα.
Σήμερα 47 εκατομμύρια άτομα πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη σε παγκόσμια κλίμακα και 3,4 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως οφείλονται σε αυτόν. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 80% των θανάτων λόγω διαβήτη παρατηρούνται στις χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες ενώ υπολογίζεται ότι ο διαβήτης θα αποτελεί την 7η αιτία θανάτου το 2030. Για την πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη σημαντική θέση έχει η κατάλληλη δίαιτα, η άσκηση και η αποφυγή του καπνίσματος.
«Η ΕΚΕ στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Καρδιάς 2013 προτείνει σε όλους τους Έλληνες για τη βελτίωση της καρδιαγγειακής τους υγείας να προβούν στις κατάλληλες αλλαγές στον τρόπο ζωής και στις περιπτώσεις που θεωρηθεί αναγκαίο να γίνει έγκαιρη έναρξη φαρμακευτικής αγωγής, ενώ την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου και ώρα 10:00 π.μ. - 14:00 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί ενημέρωση του κοινού και εντυποδιανομή στο σταθμό του Μετρό στο Μοναστηράκι», σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΚΕ.
«Φονιάς» της Δύσης το έμφραγμα
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρίας, Στέφανο Γρ. Φούσα, το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου αποτελεί σήμερα τον «φονιά» του Δυτικού κόσμου. Στον ελληνικό πληθυσμό, λαμβάνοντας υπόψη την κατανομή της ηλικίας, η επίπτωση της στεφανιαίας νόσου εκτιμάτα ότι είναι 110 θάνατοι ανά 100.000 άτομα.
Στα μεγάλα εφημερεύοντα Νοσοκομεία και στις στεφανιαίες μονάδες τους εισάγονται 5-6 εμφράγματα σε κάθε εφημερία και πολλά από αυτά αποτελούν πρώτη εκδήλωση της στεφανιαίας νόσου. Δυστυχώς ένας στους πέντε που υφίστανται έμφραγμα δεν καταφέρνουν να φθάσουν στο Νοσοκομείο και καταλήγουν πριν προλάβουν να δεχθούν ιατρική βοήθεια. Ο κ. Φούσας τονίζει ότι αναμφίβολα, ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του εμφράγματος είναι η πρόληψη και συγκεκριμένα η αποφυγή ή η δραστική αντιμετώπιση των τροποποιήσιμων προδιαθεσικών του παραγόντων.
Το κάπνισμα προκαλεί εμφράγματα
Το κάπνισμα αποτελεί τον κυρίαρχο παράγοντα κινδύνου για τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ευθύνεται για περίπου 700.000 θανάτους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Ελλάδα το 90% των εμφραγμάτων σε άτομα κάτω των 50 ετών εμφανίζονται σε καπνιστές, σημειώνει ο γραμματέας της ΕΚΕ, Ιωάννης Βλασερός.
Η διακοπή του καπνίσματος αποτελεί ανάγκη ζωής για τον κάθε καπνιστή και στον αγώνα διακοπής του καπνίσματος συμμετέχουν σήμερα τόσο τα ιατρεία διακοπής του καπνίσματος που έχουν ιδρυθεί σε μεγάλα νοσοκομεία που ενισχύουν ψυχολογικά κι αντιμετωπίζουν φαρμακευτικά τον καπνιστή όσο και διάφορες εκστρατείες κατά του καπνίσματος.
Η φαρμακευτική θεραπεία γίνεται αρχικά με αυτοκόλλητα και τσίχλες νικοτίνης αλλά και με δισκία βουποπριόνης, βαρενεκλίνης. Πολιτικές απαγόρευσης του καπνίσματος και σχετικές εκστρατείες έχουν εφαρμοσθεί στις αναπτυγμένες χώρες με σημαντική επιτυχία και ορατά αποτελέσματα στην μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εδώ και τρία χρόνια υλοποιεί πανευρωπαϊκά μια πρωτότυπη εκστρατεία κατά του καπνίσματος, με τίτλο «Αν το σταματήσεις δεν σε σταματάει τίποτα», η οποία προβάλλει τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος. Η εκστρατεία, στην οποία έχουν συμμετάσχει περισσότεροι από 400.000 καπνιστές από ολόκληρη την Ευρώπη προκειμένου να κόψουν το κάπνισμα, είναι η πρώτη πρωτοβουλία τέτοιου τύπου και έτυχε ιδιαίτερης αναγνώρισης από την επιστημονική και την ιατρική κοινότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Φέτος ολοκληρώνεται αυτή η καμπάνια και η ΕΕ για να τιμήσει όλους τους πρώην καπνιστές που έκοψαν το τσιγάρο όρισε την 26η Σεπτεμβρίου ως «Ημέρα του Πρώην Καπνιστή».