Το βρογχικό άσθμα είναι μία πάθηση των πνευμόνων, που χαρακτηρίζεται από σποραδικά επεισόδια δύσπνοιας και βήχα με διαστήματα φυσιολογικής αναπνοής. Πρόκειται μία χρόνια φλεγμονώδη διαταραχή των βρόγχων που προκαλεί ποικίλου βαθμού απόφραξη των αεραγωγών και κατά συνέπεια περιορισμό της ροής του αέρα.
Τι είναι το βρογχικό άσθμα;
Το βρογχικό άσθμα είναι μία πάθηση των πνευμόνων, που χαρακτηρίζεται από σποραδικά επεισόδια δύσπνοιας και βήχα με διαστήματα φυσιολογικής αναπνοής. Πρόκειται μία χρόνια φλεγμονώδη διαταραχή των βρόγχων που προκαλεί ποικίλου βαθμού απόφραξη των αεραγωγών και κατά συνέπεια περιορισμό της ροής του αέρα.
Πόσο συχνό είναι;
Είναι ένα από τα συχνότερα νοσήματα σε όλο τον κόσμo. Μόνο στις Η.Π.Α. πάσχουν απ΄αυτό 14.000.000 άτομα και το ένα τρίτο αυτών είναι νεαροί ενήλικες και παιδιά.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;
Τα κύρια συμπτώματα του άσθματος είναι βήχας, δύσπνοια, αναπνευστικός συριγμός, με επίταση τις βραδινές και τις πρωινές ώρες και συσφιγκτικό βάρος στον θώρακα. Τα συμπτώματα αυτά, δεν είναι ειδικά για το άσθμα, αλλά χαρακτηρίζουν γενικά τις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος. Καθοριστικής σημασίας για την διάγνωση του άσθματος είναι η αξιολόγηση των συμπτωμάτων και η λήψη σωστού ιστορικού από τον θεράποντα ιατρό.
Πού οφείλονται τα επεισόδια δύσπνοιας;
Το βρογχικό άσθμα είναι συνήθως ενδογενές, δεν μπορεί δηλαδή να αποδοθεί σε παθολογικό αίτιο. Συχνά αποτελεί αλλεργική εκδήλωση εναντίον κάποιου συγκεκριμένου παράγοντα (γύρη, σκόνη κ.λπ.). Τα επεισόδια δύσπνοιας και βήχα εμφανίζονται είτε σποραδικά είτε έπειτα από κάποια λοίμωξη του αναπνευστικού ή ύστερα από κόπωση και στρες. Μπορεί να διαρκέσουν λίγα λεπτά ή και ημέρες. Χαρακτηρίζονται από την έντονη αντίδραση των μυών του βρογχικού δέντρου που συστέλλονται και δυσχεραίνουν τη δίοδο του αέρα. Η κρίση δύσπνοιας τις περισσότερες φορές υποχωρεί, είτε μόνη της είτε με τη βοήθεια φαρμάκων που χρησιμοποιούν οι ασθενείς, χωρίς να προκαλέσει άλλα προβλήματα. Ωστόσο, μπορεί να βάλει σε κίνδυνο τη ζωή του ανθρώπου.
Ποιές είναι οι αιτίες που προκαλούν το άσθμα;
Το άσθμα οφείλεται σε διαταραχή της ανοσίας. Οι βρόγχοι του ασθματικού αντιδρούν υπερβολικά σε διάφορα ερεθίσματα με αποτέλεσμα την σύσπαση των βρόγχων. Το γιατί γίνεται αυτό δεν έχει αποσαφηνισθεί πλήρως. Η κληρονομικότητα φαίνεται ότι παίζει κάποιο ρόλο, ενώ υπάρχουν παθολογικές καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν τη νόσο, όπως οι λοιμώξεις κατά την παιδική ηλικία. Υπάρχουν όμως και τα εκλυτικά ερεθίσματα, αυτά δηλαδή που προκαλούν τη σύσπαση των βρόγχων σε ευαίσθητα άτομα. Τέτοια είναι η άσκηση, ο κρύος αέρας τα ερεθιστικά αέρια κ.α.
Πώς γίνεται η διάγνωση του άσθματος;
Ο ασθενής υποβάλλεται από το γιατρό σε κλινική εξέταση που περιλαμβάνει ακρόαση των πνευμόνων. Κατόπιν γίνονται παρακλινικές εξετάσεις, όπως η σπιρομέτρηση, με τη βοήθεια των οποίων αξιολογείται η λειτουργική κατάσταση των πνευμόνων. Ταυτόχρονα ο ασθενής μαθαίνει πώς να αξιολογεί μόνος του την πορεία της νόσου και την ανταπόκρισή του στη θεραπεία με μικρές φορητές συσκευές.
Τι συμβαίνει στην ασθματική κρίση;
Κατά την διάρκεια μίας ασθματικής κρίσης τρείς βασικές αλλαγές συμβαίνουν στους βρόγχους.
Αρκετές φορές πριν την ασθματική κρίση προηγούνται ενοχλήματα όπως κόπωση, νευρική διέγερση, πταρνίσματα, ρινόρροια και οπισθοστερνικό άλγος. Η κρίση αρχίζει με ξηρό παροξυσμικό βήχα και συσφικτικό αίσθημα βάρους στον θώρακα. Στη συνέχεια εμφανίζεται συρίττουσα αναπνοή και δύσπνοια. Η εισβολή της δύσπνοιας συνήθως είναι βαθμιαία. Κατά τη λήξη της κρίσης, η δύσπνοια υποχωρεί σταδιακά και ο βήχας γίνεται παραγωγικός με αποβολή δηλαδή πτυέλων. Τα πτύελα είναι παχύρρευστα και κολλώδη. Η διάρκεια της ασθματικής κρίσης ποικίλει από μερικές ώρες έως και μερικές ημέρες.
Ποια θεραπεία ακολουθείται για την αντιμετώπιση του άσθματος;
Ο ασθενής πρέπει να αποφεύγει οτιδήποτε του προκαλεί αλλεργία. Για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου χρησιμοποιούνται φάρμακα, που διατίθενται σε εισπνεόμενη μορφή αλλά και σε μορφή χαπιών.
Υπάρχουν δύο ομάδες φαρμάκων. Η πρώτη αφορά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη των κρίσεων. Τέτοια είναι τα στεροειδή , οι χρωμόνες και οι αναστολείς των λευκοτριενίων.
Η άλλη ομάδα, αφορά φάρμακα που ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της κρίσης. Τέτοια φάρμακα είναι πρωτίστως οι β2 διεγέρτες και δευτερευόντως τα αντιχολινεργικά και οι μεθυλξανθίνες.
Εκπαίδευση- Ενημέρωση των ασθενών
Η εκπαίδευση των ασθενών αποσκοπεί στην ενημέρωση και στην ορθή εκπαίδευση των ασθματικών και της οικογένειάς τους ώστε να είναι σε θέση να προσαρμόζουν τις θεραπευτικές ενέργειες ανάλογά με τις εκάστοτε περιστάσεις. Προϋπόθεση επιτυχίας είναι η ανάπτυξη μιας καλής και συνεχούς συνεργασίας μεταξύ του θεράποντα ιατρού και του ασθενούς.
