Να κόψουν οι Ελληνες το τσιγάρο και να ελέγχουν την πίεσή τους! Αυτά τα δύο μέτρα, ως τα πιο σημαντικά, συμβουλεύει τους Ελληνες να λάβουν ο καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και ακαδημαϊκός Δημήτριος Τριχόπουλος.
Να κόψουν οι Ελληνες το τσιγάρο και να ελέγχουν την πίεσή τους! Αυτά τα δύο μέτρα, ως τα πιο σημαντικά, συμβουλεύει τους Ελληνες να λάβουν ο καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και ακαδημαϊκός Δημήτριος Τριχόπουλος.
«H ωφέλεια από τη διακοπή του καπνίσματος θα είναι πολύ μεγάλη, μεγαλύτερη και από την επιστροφή στη μεσογειακή διατροφή ή από άλλα μέτρα. Γιατί από αυτό εξαρτώνται οι καρδιαγγειακές νόσοι και πολλοί καρκίνοι – όχι μόνον ο καρκίνος του πνεύμονα, αλλά της στοματικής κοιλότητας, του οισοφάγου, του στομάχου, του παγκρεάτος, του ήπατος, της ουροδόχου κύστεως κ.ά.
»Η μείωση της αρτηριακής πίεσης, από την άλλη, είναι ένας απλός τρόπος να μειώσουμε τα εγκεφαλικά επεισόδια, που είναι πολύ υψηλά σε θανάτους στην Ελλάδα σε σχέση με τη λοιπή Ευρώπη», λέει.
Ο μέσος Ελληνας ακολουθεί επικίνδυνο τρόπο ζωής. «Ανησυχούμε τόσο για την Ιαπωνία και δεν ανησυχούμε για συμπεριφορές δικές μας που είναι χιλιάδες φορές πιο επικίνδυνες!», τονίζει ο κ. Τριχόπουλος.
«Η υγεία των Ελλήνων μπορεί να βελτιώνεται συνεχώς, αλλά όχι με τον ρυθμό που παρατηρείται σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Ετσι, μολονότι η θνησιμότητα κάθε χρόνο που περνά μειώνεται και είμαστε ακόμα ανάμεσα στους μακροβιότερους λαούς στον κόσμο, χάνουμε προοδευτικά την προτεραιότητα υγείας που είχαμε πριν από 30 χρόνια».
Πώς μεταφράζεται αυτό πρακτικά; «Η θνησιμότητα μειώνεται κατά περίπου 1% τον χρόνο, γεγονός που σημαίνει ότι, αν αυτό συνεχιστεί, οι σημερινοί 45ρηδες θα έχουν κατά 25% μικρότερη θνησιμότητα σε σχέση με τους σημερινούς 70ρηδες», απαντά ο καθηγητής.
Γιατί χάνουμε όμως έδαφος; «Η Ιατρική μας είναι καλή», λέει ο κ. Τριχόπουλος. «Φταίνε κάπνισμα, παχυσαρκία, πολύ αλάτι, έλλειψη κίνησης, εγκατάλειψη του πρότυπου της μεσογειακής διατροφής με την έμφαση στις φυτικές τροφές. Τάση επιστροφής στη μεσογειακή διατροφή βλέπουμε μόνο στις ανώτερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις και στους μορφωμένους. Η γνώση, η συνειδητοποιημένη συμπεριφορά και η πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας έχουν ακόμα στην Ελλάδα ανισοκατανομή, ανάλογα με τις κοινωνικοoικονομικές τάξεις και το μορφωτικό επίπεδο».
Οι Ελληνίδες έχουν, όπως και στις άλλες χώρες, πλεονέκτημα υγείας και μακροζωίας σε σχέση με τους άνδρες. «Στην Ελλάδα όμως το πλεονέκτημα των γυναικών είναι σήμερα μικρότερο σε σχέση με τις άλλες Ευρωπαίες», επισημαίνει ο κ. Τριχόπουλος, «ίσως γιατί η υγεία των ανδρών μας είναι καλύτερη από αυτή των ανδρών άλλων χωρών της Ευρώπης».
Τι προβλέπεται; «Αν προεκτείνουμε τους σημερινούς δείκτες υγείας και δεν κάνουμε προσπάθεια να ανακτήσουμε τους ρυθμούς βελτίωσης των άλλων προηγμένων χωρών, η διαφορά μας από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα αυξηθεί. Αν όμως σταματήσουμε σήμερα το κάπνισμα, τα μεγάλα οφέλη θα φανούν στην υγεία μας μέσα σε 10 χρόνια. Και αν μειώσουμε την παχυσαρκία, τα οφέλη θα φανούν μέσα σε 5-6 χρόνια».
Η αναμενόμενη ζωή
Μελέτη που χρησιμοποίησε στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για να συγκρίνει τις διαχρονικές τάσεις της γενικής θνησιμότητας και της κατά αιτίες θνησιμότητας, καθώς και τους δείκτες επιβίωσης της Ελλάδας, της Ευρωπαϊκής Ενωσης (των «15») και της Σουηδίας (χώρας με υποδειγματικό ιατροκοινωνικό σύστημα), κατέληξε σε κακά και καλά νέα.
«Στην Ελλάδα, η γενική θνησιμότητα μειώνεται συνεχώς και, κατά συνέπεια, η αναμενόμενη ζωή κατά τη γέννηση αυξάνεται προοδευτικά», λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Επιδημιολογίας στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Χάρβαρντ Παγώνα Λάγιου, υπεύθυνη της μελέτης.
«Σήμερα, η αναμενόμενη ζωή κατά τη γέννηση στην Ελλάδα είναι 80 έτη, όσο και στην Ευρώπη των “15”, έχοντας αυξηθεί κατά περισσότερο από δυόμισι έτη κατά τη διάρκεια της τελευταίας 15ετίας. Είναι σημαντικό ότι περισσότερο από τα 2/3 της αύξησης στην αναμενόμενη ζωή οφείλεται στην επιμήκυνση της ζωής μετά τα 65 έτη, κάτι μοναδικό στη δημογραφική ιστορία του πληθυσμού μας αφού η βρεφική και νηπιακή θνησιμότητα έχουν προσεγγίσει τα χαμηλότερα όρια».
Πολλά εμφράγματα και εγκεφαλικά
Κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, η θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο άρχισε να υποχωρεί σοβαρά στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες χάρη στον περιορισμό του καπνίσματος, την επιτυχημένη αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης και των δυσλιπιδαιμιών, αλλά και στη μεγάλη πρόοδο στην επεμβατική καρδιολογία. Ανάλογη πρόοδος δεν παρατηρείται στην Ελλάδα.
«Η καρδιαγγειακή νόσος ευθύνεται για περίπου 50% των θανάτων στην Ευρώπη και την Ελλάδα», λέει ο καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής Χριστόδουλος Στεφανάδης.
«Η θανατηφόρος καρδιαγγειακή νόσος δείχνει να έχει ελαφρώς πτωτική τάση τα τελευταία 20-30 έτη στην Ελλάδα. Παρ’ όλα αυτά, παρουσιάζεται αύξηση της νοσηρότητας (ιδιαίτερα στους άνδρες) όπως και της συχνότητας των παραγόντων κινδύνου. Η αύξηση στους παράγοντες κινδύνου που παρατηρήθηκαν την περίοδο 2001-2006 στον πληθυσμό της Αττικής (Μελέτη Αττική) εξηγούν έως και κατά 80% την αυξημένη επίπτωση της νόσου».
Οσον αφορά τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, οι θάνατοι ετησίως στην Ελλάδα από αυτά είναι υπερδιπλάσια από εκείνους στην Ευρώπη των «15». «Τα δεδομένα είναι ανησυχητικά και για τα δύο φύλα», προειδοποιεί η κ. Λάγιου.
«Κυριότερος λόγος φαίνεται να είναι η ανεπαρκής αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης, η οποία σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην υπέρμετρη κατανάλωση αλατιού».
Οι θάνατοι από καρκίνους
Σε αντίθεση με την Ευρώπη των «15» και κυρίως τη Σουηδία, όπου η θνησιμότητα από κακοήθεις νεοπλασίες εμφανίζει σαφή πτωτική τάση, στην Ελλάδα υπάρχει στασιμότητα. «Αυτό συμβαίνει επειδή η αρχική ευνοϊκή θέση της χώρας μας και η βελτίωση της θεραπευτικής αποτελεσματικότητας αντισταθμίζουν δυσμενείς εξελίξεις στον τρόπο ζωής των Ελλήνων», λέει η κ. Λάγιου.
«Επισημαίνεται ότι, όσον αφορά τις γυναίκες, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε ευνοϊκή θέση. Αντίθετα, όσον αφορά τους άνδρες, η θνησιμότητα από κακοήθεις νεοπλασίες έχει υπερβεί πια εκείνη των λοιπώνν ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών χωρών. Αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί και στη διαφορετική, έως πρόσφατα, κοινωνική αποδοχή του καπνίσματος για τους άνδρες και τις γυναίκες στη χώρα μας. Το κάπνισμα ευθύνεται για περίπου το 1/3 της θνησιμότητας από κακοήθεις νεοπλασίες».
Οσον αφορά τις διάφορες μορφές καρκίνου, η θέση της Ελλάδας είναι ευνοϊκή για τις περισσότερες από αυτές, εξαιρουμένων των καρκίνων στους οποίους έχουν σημαντικό ρόλο λοιμώδεις παράγοντες, δηλαδή του ήπατος (ιοί ηπατίτιδας Β και C) και του στομάχου (ελικοβακτηρίδιο πυλωρού).
Πολλά τροχαία, λίγες αυτοκτονίες
Στον τομέα «λοιμώδη νοσήματα» πάμε καλά... «Λόγω της βελτίωσης των οικονομικο-κοινωνικών συνθηκών, των υπηρεσιών υγείας και κυρίως των παιδικών εμβολιασμών, κατά την τελευταία πενταετία η θνησιμότητα από λοιμώδη νοσήματα εμφανίζεται χαμηλότερη στη χώρα μας από ό,τι στις άλλες ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες», λέει η καθηγήτρια.
«Αν δεν πρόκειται για πρόβλημα καταγραφής, το φαινόμενο μπορεί να αντανακλά, τουλάχιστον εν μέρει, την έγκαιρη και σχετικά επιτυχή αντιμετώπιση της επιδημίας του AIDSστην Ελλάδα».
Η θνησιμότητα από εξωγενείς αιτίες, όπως τα ατυχήματα και οι δηλητηριάσεις, είναι συγκρίσιμη στην Ελλάδα και τις λοιπές ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά η θνησιμότητα ειδικά από τροχαία είναι τριπλάσια στην Ελλάδα από ό,τι στην Ευρώπη των “15” και τριπλάσια από αυτή στη Σουηδία.
«Εξαιρετικά χαμηλή εμφανίζεται στη χώρα μας η θνησιμότητα από αυτοκτονίες, που παρότι εν μέρει οφείλεται σε υποκαταγραφές, ενδέχεται να εκφράζει σε κάποιο βαθμό και τον προστατευτικό ρόλο που έχει έως και σήμερα η οικογενειακή και κοινωνική συνοχή στον ελληνικό πληθυσμό».
Οι 4 προτεραιότητες
Κατά τον κ. Τριχόπουλο, τα SOSπροληπτικά µέτρα για την υγεία των Ελλήνων κατά σειρά προτεραιότητας είναι:
1. Σταµατήστε το κάπνισµα.
2. Να παρακολουθείτε συχνά την πίεσή σας και να µειώσετε την κατανάλωση αλατιού.
3. Να χάσετε τα περιττά κιλά.
4. Να περπατάτε περισσότερο οι µεγάλοι, να χορεύετε και να αθλείστε οι νέοι.
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία