Το παγωτό αποτελεί την πλέον αγαπημένη καλοκαιρινή λιχουδιά των παιδιών, γεγονός που - όπως οι περισσότεροι ίσως θυμόμαστε από την παιδική μας ηλικία - οδηγεί και σε ένα άτυπο «συναγωνισμό» για το ποιο έχει καταναλώσει τα περισσότερα.
Το παγωτό αποτελεί την πλέον αγαπημένη καλοκαιρινή λιχουδιά των παιδιών, γεγονός που - όπως οι περισσότεροι ίσως θυμόμαστε από την παιδική μας ηλικία - οδηγεί και σε ένα άτυπο «συναγωνισμό» για το ποιο έχει καταναλώσει τα περισσότερα.
Η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση παγωτού στην Ελλάδα ανέρχεται στα 5,5 κιλά, με τις μεγαλύτερες ποσότητες να καταναλώνονται από Ιούνιο μέχρι τέλη Αυγούστου, όταν οι 9 στους 10 Έλληνες τρώνε παγωτό τουλάχιστον μία φορά κάθε μήνα.
Μολονότι οι υπέροχες γεύσεις του παγωτού, καθώς και η προσωρινή αίσθηση δροσιάς που προσφέρει, το καθιστούν ακαταμάχητη γευστική προτίμηση για τους μικρούς μας φίλους, είναι αναγκαίο να εξετάσουμε τη διατροφική του αξία καθώς και τις προϋποθέσεις για την ασφαλή κατανάλωσή του.
Για να αξιολογήσει κανείς την θρεπτική αξία του παγωτού, πρέπει να ελέγξει τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του. Γενικά, οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται είναι: γάλα, αυγά, κακάο, βούτυρο, κρέμα γάλακτος, χυμοί φρούτων, γλυκαντικές ουσίες, γαλακτωματοποιητές, σταθεροποιητές, χρώματα και αρώματα.
Επιπλέον, μπορεί να προστεθούν σιρόπι σοκολάτας, σιρόπι καραμέλας, σιρόπι φρούτων, κομμάτια σοκολάτας, ξηροί καρποί, κομμάτια φρούτων.
Το γάλα αποτελεί το κύριο συστατικό των παγωτών και μπορεί να χρησιμοποιείται σε διάφορες μορφές του, όπως: νωπό πλήρες, αποβουτυρωμένο, συμπυκνωμένο, σκόνη πλήρους γάλακτος ή σκόνη αποβουτυρωμένου γάλακτος.
Στο πλαίσιο αυτό, το παγωτό αυτό έχει θρεπτική αξία και μπορεί να αποτελέσει για το παιδί πηγή λήψης πολλών θρεπτικών συστατικών (πρωτεϊνών, υδατανθράκων, λιπαρών, βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων).
Ενέργεια (θερμίδες)
Η κατανάλωση 100 γραμμαρίων παγωτού αποδίδει από 75 έως 240 θερμίδες, ανάλογα με τον τύπο του παγωτού. Ωστόσο, όσο πιο απλό είναι το παγωτό τόσο λιγότερες θερμίδες λαμβάνει ο ανθρώπινος οργανισμός: ένα παγωτό ξυλάκι βανίλια αποδίδει σαφώς λιγότερες θερμίδες από ένα ξυλάκι με επικάλυψη σοκολάτας ή από ένα χωνάκι.
Πρωτεΐνες
Τα παιδιά λαμβάνουν από το παγωτό τις πρωτεΐνες του γάλακτος, οι οποίες είναι υψηλής βιολογικής αξίας, δηλαδή περιέχουν αμινοξέα τα οποία δεν μπορεί να τα συνθέσει ο ανθρώπινος οργανισμός και πρέπει να ληφθούν από την τροφή.
Υδατάνθρακες
Οι υδατάνθρακες του παγωτού προέρχονται κυρίως από τις γλυκαντικές ύλες και τη λακτόζη του γάλακτος. Οι υδατάνθρακες είναι χρήσιμοι στον οργανισμό γιατί αποτελούν μια άμεση πηγή ενέργειας, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ομαλή λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος, για την προστασία των πρωτεϊνών των ιστών κ.λ.π. Επίσης, έχει βρεθεί ότι η λακτόζη στα παιδιά βοηθάει στην απορρόφηση του ασβεστίου, μέταλλο απαραίτητο για το σχηματισμό γερών οστών.
Το παγωτό είναι καλή επιλογή μικρογεύματος πριν από κάποια αθλητική δραστηριότητα, η επιτέλεση της οποίας απαιτεί ικανή ποσότητα γλυκόζης.
Λιπαρά
Τα λιπαρά του παγωτού προέρχονται κυρίως από τα λιπαρά του γάλακτος και από κάποια άλλα πιθανώς υπάρχοντα συστατικά, όπως το βούτυρο και η κρέμα γάλακτος. Το λίπος του γάλακτος προσφέρει ενέργεια, λιπαρά οξέα και λιποδιαλυτές βιταμίνες (A, D, E και Κ). Επίσης, το γάλα είναι πολύ καλή πηγή λινολεϊκού οξέος – ενός συστατικού το οποίο ασκεί προστατευτική δράση κατά των χρόνιων παθήσεων και του καρκίνου του μαστού. Βέβαια στο παγωτό (περισσότερο στο παρφέ) υπάρχουν και κορεσμένα λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν επιζήμια δράση στον οργανισμό.
Μέταλλα και βιταμίνες
Το πιο σημαντικό μέταλλο που βρίσκεται στο παγωτό είναι το ασβέστιο. Το ασβέστιο είναι άκρως απαραίτητο για το παιδί καθώς θεωρείται απαραίτητο στοιχείο για το σχηματισμό γερών οστών και δοντιών, καθώς και για την ομαλή λειτουργία του μυοκαρδίου.
Το παγωτό αποτελεί επίσης καλή πηγή φωσφόρου – παίζει ρόλο στον μεταβολισμό και στην απορρόφηση του ασβεστίου - ψευδαργύρου, καλίου και σιδήρου.
Περιέχει επίσης βιταμίνες Α, D, E, C, B1, B2, B6 και B12, οι οποίες απαραίτητες για την ανάπτυξη και την ομαλή λειτουργία του παιδικού οργανισμού.
Πόσο συχνά και ποια είδη
Αν και το παγωτό δείχνει να έχει σημαντική θρεπτική αξία, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να οδηγήσει σε αλόγιστη και υπερβολική κατανάλωση.
Το παγωτό είναι πλούσιο σε θερμίδες και μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους, γεγονός ιδιαίτερα επικίνδυνο για τα ήδη υπέρβαρα παιδιά. Επίσης, θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι οι γλυκαντικές ύλες που περιέχει το παγωτό μπορεί να συμβάλλουν και στην εμφάνιση τερηδόνας. Μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα λιπαρά και ιδιαίτερα στα κορεσμένα λιπαρά οξέα και τη χοληστερόλη - παράγοντες που μπορεί να επιβαρύνουν τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος.
Με βάση τα ανωτέρω, τα παιδιά μπορούν να καταναλώνουν παγωτό 1-2 φορές την εβδομάδα, είτε σαν επιδόρπιο, είτε σαν μικρό γεύμα.
Εάν θέλουμε το παιδί μας να εφοδιάζεται με πληθώρα θρεπτικών συστατικών, είναι προτιμότερο να παρασκευάζουμε σπιτικό παγωτό, επιλέγοντας τις καλύτερες πρώτες ύλες.
Εάν η παρασκευή παγωτού δεν είναι εφικτή, καλό είναι να επιλέγουμε για τα παιδιά μας παγωτά χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και ζάχαρη και χωρίς έντονο χρώμα, γιατί το χρώμα στα παγωτά είναι συνήθως αποτέλεσμα χρωστικών ουσιών. Μια καλή επιλογή είναι οι γρανίτες ή τα σορμπέ, που δεν περιέχουν σχεδόν καθόλου λιπαρά και είναι φτωχά σε θερμίδες.
Συμπερασματικά, το παγωτό αποτελεί μία γευστική απόλαυση, με υψηλή διατροφική αξία εφόσον καταναλώνεται με σύνεση και πάνω από όλα με προσοχή, ειδικά από ευαίσθητες ηλικιακά ομάδες, όπως είναι τα παιδιά.
Ποια παγωτά δεν πρέπει να καταναλώνονται
Όταν καταναλώνουμε παγωτά του εμπορίου θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί γιατί η αυξημένη περιεκτικότητα του παγωτού σε γάλα, το καθιστά ευπαθές τρόφιμο. Η κατανάλωση ακατάλληλου παγωτού μπορεί να οδηγήσει σε τροφική δηλητηρίαση.
Για να μειωθεί αυτός ο κίνδυνος, δεν πρέπει να καταναλώνονται παγωτά τα οποία:
* Δεν έχουν την απαιτούμενη σκληρότητα ή φυλάσσονται σε καταψύκτη που δείχνει να έχει προβλήματα λειτουργίας.
* Έχουν χαρτί συσκευασίας υγρό, κολλημένο πάνω στο τρόφιμο ή σχισμένο, ή έχουν παραμορφωμένο σχήμα ή συσκευασία.
* Είναι μαλακά, υδαρή, με υφή που μοιάζει με αυτή του γιαουρτιού ή του βουτύρου ή κόκκων άμμου.
* Εμφανίζουν ίζημα ή θρυμματίζονται σε μικρά κομμάτια ή περιέχουν μικροκρυστάλλους (αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το παγωτό αποψύχθηκε και μετά καταψύχθηκε εκ νέου).
* Έχουν περίεργη γεύση ή οσμή,
Τι να προσέχουμε στα «χύμα» παγωτά
Αν τα παγωτά αγοράζονται χύμα, θα πρέπει:
* Να ελέγχουμε τη λειτουργία και την καθαριότητα του ψυγείου
* Να βεβαιωνόμαστε ότι το ψυγείο δεν είναι εκτεθειμένο στον ήλιο.
* Να βεβαιωνόμαστε ότι το ειδικό κουτάλι σερβιρίσματος βρίσκεται σε διαφανές δοχείο με καθαρό νερό.
Η Αστερία Σταματάκη είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος, επιστημονική συνεργάτις της Γαστρεντερολογικής Κλινικής στο Γενικό Κρατικό Νικαίας
ΠΗΓΗ:ygeia.tanea.gr